De schadelijke effecten van microplastics worden namelijk steeds bekender. Uit verschillende onderzoeken van de Plastic Soup Foundation blijkt de negatieve impact die microplastics hebben op de gezondheid van de aarde en die van onszelf. Zo is er laatst uit nieuw onderzoek van de Duitse arts Lukas Kenner gebleken dat er een verband is tussen microplastics en de ontwikkeling en verspreiding van kankercellen. “Plastic deeltjes worden opgenomen door de kankercellen en blijven, zelfs na celdeling, aanwezig in deze cellen”, vertelt Kenner.
Een belangrijk onderwerp om aan te kaarten dus, voor de gezondheid van de mens en die van de aarde. Dit benadrukt ook Maria Westerbos, oprichter van de Plastic Soup Foundation: “Juist daarom zijn eigen initiatieven van microplasticvrije merken zo belangrijk. Zo kunnen we samen laten zien aan de consumenten, de industrie en de politiek dat microplastics niet nodig zijn. Deze merken bewijzen dat.”
Waarom zijn microplastics schadelijk?
In ons lichaam zorgen microplastics voor veel schade. Het immuunsysteem kan ze bij inademing herkennen als vreemde indringers en daardoor immuun cellen activeren waardoor je last kunt krijgen van geïrriteerde longen of astma symptomen. Microplastics werken ook als een soort magneten voor zware metalen en schadelijke stoffen, deze worden POP-stoffen genoemd. Ze nemen de kleine en scherpe stukjes plastic mee door je hele lichaam en kunnen zo overal schade aanrichten.
Er zitten ook chemicaliën in microplastics. Die chemicaliën reageren op de moleculen in je lichaam. Hierbij komen een soort energievonkjes vrij, dit worden ook wel vrije radicalen genoemd. Te veel vrije radicalen kunnen je lichaam aantasten, want dan lukt het je lichaam niet meer om ze op te ruimen en ontstaat er iets wat oxidatieve stress wordt genoemd. Een moeilijk woord, maar heel simpel gezegd wordt hierdoor het verouderingsproces versneld en wordt de kans op hartziekten en kanker groter.
Ook onze hormonen worden aangetast door microplastics. Hormonen worden aangemaakt door allerlei verschillende klieren in ons lichaam. Ze zijn belangrijk omdat ze dingen zoals groei, energieverdeling en honger- en slaap impulsen reguleren. Microplastics zitten letterlijk in de weg hierbij. De chemicaliën in microplastics kunnen de hormoonreceptoren blokkeren en zelfs kapot maken, waardoor deze hun werk niet kunnen doen. Ook zitten er chemicaliën in die op natuurlijke hormonen lijken en worden natuurlijke hormonen juist weer kapot gemaakt door chemicaliën. Er worden hierdoor valse seintjes gestuurd naar de receptoren. Het lichaam raakt hierdoor in de war. Op de lange termijn kan dit invloed hebben op, onder andere, nachtrust, huid en haar, stressrespons, darmfuncties en zelfs vruchtbaarheid.
En over die darmfuncties gesproken: microplastics kunnen ook schade aan ons spijsvertekingsstelsel veroorzaken. Die schade is te vergelijken met wat er in de longen en met de hormoonproductie gebeurt. Er onstaan krasjes in de darmen door de scherpe hoeken van microplastics, waardoor de darmen niet alle voedingsstoffen goed kunnen opnemen. Ook de bacteriën in je darmen (microbioom of darmflora genoemd) worden aangetast door de chemicaliën in microplastics. Ze kunnen hierdoor hun werk niet goed doen waardoor de darmen overgevoelig kunnen raken en er chronische aandoeningen zoals Prikkelbare Darm Syndroom ontstaan.
Waaraan kan ik microplastics herkennen?
Het kan behoorlijk lastig zijn om uit te vinden of er microplastics in een product zitten. In de meeste producten zitten ze namelijk goed verstopt. Daarom is het belangrijk om de kleine lettertjes te lezen: de ingrediënten. Daar zitten de grootste problemen namelijk. Er zijn zoveel verschillende soorten microplastics, dat het zelfs met het scannen van de ingrediënten nog moeilijk wordt gemaakt. Waar je sowieso op moet letten is het woordje ‘poly’. Ingrediënten zoals: Polyacrylamide, Polypropylene, Propylene Copolymer or Polypropylene, Styrene Copolymer, die wil je sowieso vermijden. Ook als je Acrylate, Nylon of Acetate ziet staan dan weet je genoeg. Bekijk de volledige lijst met microplastics.
Wil je zeker zijn dat je niks over het hoofd ziet, de lijst is natuurlijk behoorlijk lang, dan kun je beat the microbead app downloaden. Met de app scan je gemakkelijk de producten in je badkamerkastje of bij de drogist om te controleren of er microplastics in zitten. Weet jij zeker dat je goed zit. Enne.. met de merken zoals Marcel’s Green Soap, Weleda, The Lekker Company, Smyle, Witlof Skincare en Naïf zit je sowieso goed, daar zitten geen microplastics in.
Ik weet dat microplastics slecht zijn voor de natuur, maar zijn ze ook slecht voor je huid?
Microplastics worden vaak toegevoegd aan verzorgingsproducten. Soms omdat ze de smeerbaarheid en textuur van een product verbeteren, of juist als kleine korreltjes in een scrub. Het is een goedkoop ingrediënt, maar zoals het gezegde luidt: goedkoop is duurkoop.
Microplastics kunnen namelijk behoorlijk wat schade aanrichten aan de huid. Ze kunnen, met hun scherpe randjes en chemicaliën, de huid flink irriteren, vooral de gevoelige huid. Hierdoor kun je last krijgen van roodheid, jeuk en ontstekingen. Ook kunnen microplastics in de poriën van de huid terechtkomen, waardoor deze verstoppen en je last kunt krijgen van bijvoorbeeld acne. De chemische stoffen in microplastics kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid. Door contact met de huid kunnen ze worden geabsorbeerd en in de bloedbaan terechtkomen. En daar kunnen ze voor flink wat problemen zorgen.
Hoe komen microplastics in ons lichaam terecht?
Er zijn verschillende manieren waarop microplastics in ons lichaam terechtkomen. We ademen ze in, door plastic in onze kleding of door vervuilde lucht in huis of juist buiten. Ook zitten er microplastics in het eten wat we eten en het drinken wat we drinken. De laatste manier waarop microplastics in ons lichaam terechtkomen is door onze verzorgingsproducten. Microplastics in tandpasta wordt ingeslikt en door crème, deodorant of douchegel komen deze kleine stukjes plastic door onze huid ook in ons bloed terecht.
Hoe kan ik microplastics vermijden?
Naast het vermijden van microplastics in cosmetica en verzorgingsproducten, kun je natuurlijk nog veel meer doen. Verminder het gebruik van plastic drinkflesjes, theezakjes en vermijd plastic in je magnetron. Koop ook geen goedkope (plastic) kleding van grote fast fashion merken. Dit wordt vaak niet gerealiseerd, maar deze zitten vol met microplastics die je vervolgens inademt.
Bronnen:
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2405844024003864
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0048969723075757
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S240584402307648X
